Bariatrische chirurgie

​​Overgewicht vormt een steeds groter wordende uitdaging voor de gezondheidszorg wereldwijd. Om het probleem van zwaarlijvigheid aan te pakken zet de overheid in op preventie (met campagnes over gezonde voeding en sporten). Tegelijkertijd tracht ze medische hulp financieel toegankelijk te maken door sinds 2007 onder strikte voorwaarden de kosten van obesitaschirurgie deels terug te betalen.​​

​Aantal Belgen met overgewicht stijgt

Overgewicht vormt een steeds groter wordende uitdaging voor de gezondheidszorg wereldwijd. In 2013 had de gemiddelde Belg overgewicht (Body Mass Index van meer dan 25) . Bovendien is het een probleem dat enkel groter en groter wordt. Sinds 1997 is de gemiddelde BMI-waarde significant gestegen van 24,7 naar  25,4 in 2013 zelfs na correctie voor leeftijd en geslacht.

Onderzoekers hebben immers vastgesteld dat er een positieve relatie is tussen leeftijd en BMI. Naarmate men ouder wordt, neemt ook de gemiddelde BMI toe. Wat geslacht betreft, merken we dat meer mannen te kampen hebben met overgewicht (BMI tussen 25 en 30). Kijken we naar zwaarlijvige mensen (vanaf een BMI van 30) dan zijn er geen verschillen tussen de geslachten.

Preventie en maatregelen toegankelijkheid medische hulp

Vanuit de gezondheidszorg tracht men op verschillende manieren deze trend te stoppen. Mensen met overgewicht hebben immers vaker te kampen met diabetes, hart- en vaatziekten, maag- en darmziekten, en veel meer. Zo kan overgewicht ook een negatieve impact hebben op het zelfbeeld en al snel leiden tot psychische en sociale klachten.

Om het probleem van zwaarlijvigheid aan te pakken zet de overheid in op preventie (‘gezonde voeding’-campagnes, sporten), en tegelijkertijd tracht ze medische hulp financieel toegankelijk te maken door sinds 2007 onder strikte voorwaarden de kosten van obesitaschirurgie deels terug te betalen. We zien dan ook dat meer en meer mensen met overgewicht zich laten behandelen.

Uit de cijfers van het RIZIV blijkt dat in 2014 in België meer  dan 10 000 ingrepen (die deels vergoed werden) werden uitgevoerd. In de periode 2012-2015 kwam de overheid tussen in meer dan 61 000 ingrepen.

Studie

In deze studie bekijken we de huidige tendens op basis van de beschikbare gegevens bij de leden van de Socialistische Mutualiteiten in de periode 2010-2015.

Download de volledige studie (.pdf)

Conclusies

  • Het aantal bariatrische ingrepen in België is in de afgelopen jaren blijven toenemen. Desondanks de sterke stijging in absolute aantallen, daalde de jaarlijkse groei licht. Met name in Wallonië nam het aantal ingrepen halsoverkop toe.
  • Maagringen worden steeds minder populair. De derivatieve ingrepen, waaronder gastric bypass, zijn de gouden standaard geworden en zijn de meest populaire ingrepen. Deze ingrepen zijn echter ook de duurste, zowel voor de ziekteverzekering als voor de patiënt. Doordat patiënten gemiddeld wat langer in het ziekenhuis dienen te verblijven worden de kosten sterk opgedreven. We merken dan ook dat deze ingreep minder populair is bij mensen met een verhoogde tegemoetkoming, bij wie de goedkoopste ingreep, de maagring, meer de voorkeur geniet.
  • De meeste heropnames gebeuren bij patiënten die aanvankelijk een maagring lieten plaatsen (7%). Bijna drie kwart van de heringrepen zijn van het type derivatieve chirurgie.
  • Wat de verblijfsduur betreft stellen we vast dat deze voor alle ingrepen significant gedaald is in de periode 2010-2015. Dit komt uiteraard de totale kostprijs ten goede.
  • De kostprijs is voor de drie types ingrepen effectief afgenomen in de periode 2010-2015.
  • Bariatrische chirurgie wordt voornamelijk uitgevoerd bij vrouwen tussen de 35 en 40 jaar.
  • De patiëntkost is sterk afhankelijk van het gekozen kamertype bij opname. Supplementen drijven de kost voor de patiënt sterk op. 
  • De ingreep heeft ook een sterk effect op de comorbiditeit. Het medicatiegebruik van antidiabetica, antihypertensiva en cholesterolverlagers daalde aanzienlijk na de ingreep.