“Niet aan ziekenhuizen om euthanasie te verbieden”
Dat sommige ziekenhuizen patiënten met een euthanasiewens verplichten tot een palliatief proces, is in strijd met de wet op de patiëntenrechten. De Socialistische Mutualiteiten reageren verbouwereerd. “Elke instelling moet de patiëntenrechten respecteren, ook de euthanasievraag.”
Verschillende katholieke ziekenhuizen passen een zogenaamde ‘palliatieve filter’ toe op patiënten die de wens uitdrukken om euthanasie te krijgen. Het ziekenhuis laat hen verplicht een palliatief zorgproces doorlopen alvorens euthanasie ter sprake komt. Aansluitend wordt een ‘ethisch comité’ betrokken.
“Een patiënt verplichten tot een behandeling kan niet”, aldus advocaten Sylvie Tack en Evelien Delbeke in De Morgen. De palliatieve filter is in strijd met de wet op de patiëntenrechten, zo zegt ook professor Luc Deliens in dezelfde krant.
Ziekenhuizen leggen wetgeving naast zich neer
De Socialistische Mutualiteiten treden de experts bij. Algemeen secretaris Paul Callewaert wijst onder andere op een studie die het ziekenfonds in 2015 uitbracht. “Uit onze studie ‘Levenseinde in woonzorgcentra’ bleek dat slechts 13 procent van de Vlaamse woonzorgcentra toekomstige rusthuisbewoners correct informeerden over hun beleid inzake levenseinde. We schreven toen al dat álle voorzieningen de wettelijke mogelijkheid tot de vraag naar euthanasie binnen hun muren moesten respecteren.”
Hetzelfde probleem stelt zich dus ook in ziekenhuizen. “Het is uiterst betreurenswaardig dat een ziekenhuis de nuances van de euthanasiewet misbruikt om niet in te gaan op het recht van de vrije en geïnformeerde toestemming, én het weloverwogen verzoek van de patiënt te negeren”, zegt Callewaert.
“De wetgeving is nochtans duidelijk. Waarom blijven sommige ziekenhuizen die dan dwarsbomen? Een levenseindebeslissing is niet alleen voor de patiënt maar ook voor zijn naasten een heel ingrijpende ervaring, het laatste toevluchtsoord.”
Rechten van de patiënt beschermen
Paul Callewaert: “Voor alle duidelijkheid: wij ondersteunen het recht op palliatieve zorg. Het is belangrijk dat wie om euthanasie vraagt ingelicht wordt over alle therapeutische mogelijkheden, inclusief palliatieve zorg. Dat staat zo in de wet en da’s een goeie zaak. Maar de wet bepaalt dat de arts hierover moet spreken met zijn patiënt, niet dat het ziekenhuis dit mag aanwenden om een euthanasieverzoek eindeloos op de lange baan te schuiven.”
Het ziekenfonds zegt alles in het werk te stellen om de rechten van de patiënt, en de euthanasiewet in het bijzonder, overal te vrijwaren. Instellingen zoals ziekenhuizen hebben geen beslissingsrecht bij de vraag naar euthanasie, verduidelijkt men bij de mutualiteit. “Het is niet aan instellingen waar patiënten verblijven om de vraag naar euthanasie te verbieden of te dwarsbomen. Dat moet verduidelijkt worden in de wet.”
Callewaert: “Het zou goed zijn dat de wetgever de nodige initiatieven neemt om te waarborgen dat zowel de patiëntenrechten als de euthanasiewet ten volle worden nageleefd. Zowel de letter als de geest van de wet. Geen enkele arts mag worden belet om euthanasie toe te passen wanneer aan alle voorwaarden is voldaan. En geen enkele patiënt mag belet worden om euthanasie te verkrijgen wanneer aan alle voorwaarden is voldaan.”